Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ολοκλήρωσε την πρώτη φάση των εργασιών ανάδειξης του γιγάντιου απολιθωμένου κορμού στον οικισμό Βάρος της Λήμνου, στα πλαίσια του ρόλου του ως επιστημονικού συμβούλου για την ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους της Λήμνου. Οι εργασίες συντήρησης και ανάδειξης πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τον Δήμο Λήμνου και τη Διεύθυνση Δασών Λέσβου. Στην όλη προσπάθεια βοήθησε σημαντικά ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Βάρους κ. Γ. Κάβουρας.
Ειδικότερα κλιμάκιο στελεχών του Μουσείου υπό τον Διευθυντή του Καθηγητή Νικόλαο Ζούρο πραγματοποίησε εργασίες συντήρησης και ανάδειξης του απολιθωμένου κορμού στη θέση της Κοινότητας Βάρους. Η πρώτη φάση των εργασιών ολοκληρώθηκε την Τρίτη 7 Ιουλίου και ήδη έχει αποκαλυφθεί τμήμα γιγάντιου απολιθωμένου κορμού με μήκος που υπερβαίνει τα 8 μέτρα. Ο κορμός διατηρεί άριστα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ξύλου ενώ έχουν διατηρηθεί σε άριστη κατάσταση οι απολήξεις των κλαδιών του. Πρόκειται για εντυπωσιακό εύρημα απολιθωμένου κορμού κωνοφόρου δένδρου για το οποίο αποκτούμε συνολική εικόνα των διαστάσεων του και αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της αξίας του Απολιθωμένου Δάσους της Λήμνου.
Ήδη ο χώρος που βρέθηκε το απολίθωμα έχει περιφραχθεί από το Δήμου Λήμνου και πολλοί επισκέπτες και κάτοικοι επισκέπτονται το σημείο προκειμένου να θαυμάσουν από κοντά το εντυπωσιακό εύρημα για το οποίο ο επισκέπτης αποκτά για πρώτη φορά πλήρη εικόνα που αποκαθιστά την χαμένη από το χρόνο αίγλη του.
Η δημιουργία του απολιθωμένου δάσους συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση της ευρύτερης περιοχής του Αιγαίου κατά τη διάρκεια κυρίως του Μειοκαίνου, πριν από 20 περίπου εκατομμύρια χρόνια. Εκείνη την εποχή υπήρχε μια γενικευμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή του ΒΑ Αιγαίου και τη Μικρά Ασία εξαιτίας της οποίας δημιουργήθηκαν τόσο το Απολιθωμένο Δάσος στη Λήμνο όσο και το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου, ενώ είναι γνωστό ότι στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ των δύο νησιών έχουν βρεθεί ιστάμενοι και κατακείμενοι απολιθωμένοι κορμοί δένδρων.
Η ηφαιστειακή δράση συνδέεται με την κυκλοφορία θερμών διαλυμάτων πλούσιων σε διοξείδιο του πυριτίου. Τα τελευταία εισέδυσαν και διαπότισαν τα ηφαιστειακά πετρώματα, στα οποία ήδη βρίσκονταν οι κορμοί των δένδρων και έτσι άρχισε η διαδικασία της απολίθωσης, δηλαδή η αντικατάσταση μόριο προς μόριο, της οργανικής φυτικής ύλης από το πυρίτιο. Η μεγαλύτερη εμφάνιση των φυτικών λειψάνων και κορμών της Λήμνου παρατηρείται μέσα στους πυροκλαστικούς σχηματισμούς της ενότητας Μούδρου, Ρωμανού, Βάρους, Κότσινα και Πορτιανού.
Κατά την απολίθωση, η οποία στην περίπτωση του Απολιθωμένου Δάσους της Λήμνου είναι τέλεια, διατηρούνται σε άριστη κατάσταση τα εξωτερικά μορφολογικά γνωρίσματα των κορμών των δέντρων, π.χ. οι αυξητικοί δακτύλιοι, αποτυπώματα φλοιού κ.λ.π. καθώς επίσης και η εσωτερική δομή του απολιθωμένου ξύλου, από τη μικροσκοπική μελέτη της οποίας προσδιορίζεται το γένος ή το είδος του απολιθωμένου δένδρου.
Το Απολιθωμένο Δάσος της Λήμνου αποτελεί ένα μοναδικό φυσικό μνημείο. Ανακηρύχθηκε προστατευόμενο μνημείο της φύσης το 2013 με απόφαση της Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου κ. Χ. Καλογήρου.
Το Μουσείο θα συνεχίσει τις εργασίες συντήρησης και ανάδειξης του Απολιθωμένου Δάσους της Λήμνου τον προσεχή Σεπτέμβριο οπότε αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο Βάρος ενώ προγραμματίζονται να ακολουθήσει η ανάδειξη και νέων θέσεων.
