Το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους στη θέση Μπαλή Αλώνια – «Κύρια Απολιθωμένη» αποτελεί την ιστορική θέση επίσκεψης του Απολιθωμένου Δάσους στη Δυτική Λέσβο. Μεγάλος αριθμός απολιθωμένων κορμών μεταξύ των οποίων και γιγάντιοι απολιθωμένοι κορμοί κωνοφόρων δένδρων Σεκόιας έχουν αποκαλυφθεί και διατηρηθεί στην φυσική θέση αναπτυξής τους.
Τα τελευταία τρία χρόνια στα πλαίσια του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Β. Αιγαίου το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου υλοποιεί το έργο: Συντήρηση και ανάδειξη Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου – Περιοχή Κύρια Απολιθωμένη και πραγματοποιεί σειρά επεμβάσεων προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης των απολιθωματοφόρων θέσεων.
Το έργο περιλαμβάνει:
- Συντήρηση απολιθωμάτων. Εργασίες συντήρησης των αποκαλυμμένων απολιθωμένων κορμών από την αποσάθρωση με τη χρήση αναστρέψιμων υλικών, στερεωτικών πέτρας, υλικών υδροφοβίωσης και άλλων υλικών.
- Εργασίες ανάδειξης απολιθωμάτων. Εργασίες βελτίωσης της θέσης θέασης
- Εργασίες τεκμηρίωσης απολιθωμάτων. Περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις :
- Καταγραφή, φωτογράφηση και επιστημονική τεκμηρίωση των απολιθωμάτων στη θέση Κύρια Απολιθωμένη (Μπαλή Αλώνια).
- Χαρτογραφική αποτύπωση απολιθωματοφόρων θέσεων.
- Ραδιοχρονολογήσεις απολιθωματοφόρων στρωμάτων
- Προμήθεια υλικών συντήρησης
Πρόκειται για υποέργο το οποίο θα εκτελεστεί με ίδια μέσα από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου χωρίς προσφυγή σε εξωτερικό ανάδοχο.
Επίσης θα δημιουργηθεί εκθεσιακή ενότητα Πάρκου Απολιθωμένου Δάσους στην Αίθουσα Απολιθωμένου Δάσους του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στο Σίγρι της Λέσβου. Η ενότητα θα περιλαμβάνει:
- Εκθεσιακές Κατασκευές αναβάθμισης εκθεσιακής ενότητας “Δάσος Σεκόιας και οπτικοακουστικές εφαρμογές Πάρκου Απολιθωμένου Δάσους” (κατασκευή, προμήθεια, εγκατάσταση)
- Προθήκες (κατασκευή, τοποθέτηση)
- Ανοικτές βάσεις – Θύλακες (κατασκευή, τοποθέτηση)
- Στηρίγματα εκθεμάτων (κατασκευή, τοποθέτηση)
- Φωτισμός (προμήθεια, εγκατάσταση)
- Εκθεματικές επιφάνειες (Γραφιστική επεξεργασία-εκτυπώσεις)
Τέλος θα γίνει προβολή των αποτελεσμάτων του έργου Συντήρηση και ανάδειξη Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου – Περιοχή Κύρια Απολιθωμένη η οποία περιλαμβάνει τις παρακάτω δράσεις:
- Οδηγός Πάρκου Απολιθωμένου Δάσους της θέσης Κύρια Απολιθωμένη
- Δημοσιότητα εκτέλεσης υποέργων
- Εκτύπωση ενημερωτικών φυλλαδίων για το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους της θέσης Κύρια Απολιθωμένη στην ελληνική και αγγλική γλώσσα
- Εκτύπωση αφισών με θέμα το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους της θέσης Κύρια Απολιθωμένη στην ελληνική και αγγλική γλώσσα
- Φωτογράφηση του Πάρκου της θέσης Κύρια Απολιθωμένη και των αποτελεσμάτων του έργου
- Παραγωγή εκπαιδευτικού προγράμματος και του αντίστοιχου εκπαιδευτικού υλικού για το Απολιθωμένο Δάσος της θέσης Κύρια Απολιθωμένη
- Πρόσκληση εξειδικευμένων δημοσιογράφων για την παρουσίαση του Πάρκου σε εξειδικευμένα έντυπα εναλλακτικού τουρισμού
- Διεξαγωγή ημερίδας παρουσίασης αποτελεσμάτων του έργου
- Συμμετοχή και παρουσίαση σε τρία διεθνή συνέδρια του εξωτερικού
Πρόκειται γα το σημαντικότερο έργο προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης του Πάρκου του Απολιθωμένου Δάσους το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1995 και έχει δεχθεί εκατομμύρια επισκέπτες μέχρι σήμερα.
Με την εφαρμογή πρωτότυπης μεθοδολογίας και αυστηρών κανόνων συντήρησης οι μοναδικές απολιθωματοφόρες θέσεις συντηρήθηκαν και ανεδείχθησαν ενώ νέες απολιθωματοφόρες θέσεις έγιναν προσιτές και επισκέψιμες για πρώτη φορά.
Ειδικότερα…
Με την πάροδο του χρόνου, και με την επίδραση διάφορων διαβρωτικών παραγόντων, ανάμεσα στους οποίους είναι το νερό και ο αέρας, προκαλείται διάβρωση των απολιθωμάτων, που οδηγεί στη σταδιακή αποσάθρωση και την απώλεια απολιθωμένου υλικού. Τα απολιθώματα που βρίσκονται σε υπαίθριους χώρους, έρχονται – επιπροσθέτως – αντιμέτωπα με ένα πλήθος βιολογικών παραγόντων. Τα φυτά πολλές φορές φύονται και επάνω στα ίδια τα απολιθώματα, προκαλώντας μηχανικές βλάβες όπως ρωγμές και σπασίματα με τις ρίζες τους.
Η συντήρηση και τεκμηρίωση των απολιθωμένων κορμών στη θέση Κύρια Απολιθωμένη (Μπαλή Αλώνια), απαιτεί συνδυασμένες και συγχρόνως στοχευμένες δράσεις τόσο για τα κινητά και ευάλωτα σπαράγματα των απολιθωμένων δέντρων ή φυτικών οργάνων όσο και για τα απολιθωμένα δέντρα που παραμένουν στη φυσική τους θέση.
Πιο συγκεκριμένα, οι εργασίες συντήρησης αφορούν σε πενήντα (50) απολιθωμένους κορμούς, ενώ οι εργασίες προσδιορισμού και τεκμηρίωσης αφορούν σε σύνολο εκατόν είκοσι (120) απολιθωμένων κορμών. Όλα τα απολιθώματα στα οποία θα εφαρμοστούν οι εργασίες συντήρησης χρήζουν άμεσης προστασίας, καθώς δεν έχουν συντηρηθεί ποτέ στο παρελθόν. Επιπλέον, οι εργασίες αφορούν και στην εύρεση των απολιθωματοφόρων στρωμάτων μέσω γεωχημικών εργασιών και ραδιοχρονολογήσεων, καθώς επίσης και στη χαρτογραφική αποτύπωση των απολιθωματοφόρων θέσεων, ώστε μελλοντικά να έρθουν στο φως ακόμη περισσότερα απολιθώματα.
Είναι βέβαιο ότι με συστηματική εργασία, καθώς και με την εκτέλεση των εργασιών της λεπτομερούς χαρτογραφικής καταγραφής και αποτύπωσης των απολιθωματοφόρων θέσεων (δράσης που θα περιλαμβάνει και τη δημιουργία φωτογραφικού αρχείου) και των γεωχημικών εργασιών και ραδιοχρονολογήσεων για τον προσδιορισμό των απολιθωματοφόρων στρωμάτων, μπορεί να αποκαλυφτεί πολύ μεγαλύτερος αριθμός απολιθωμάτων. Επιπλέον, ο αριθμός των απολιθωμάτων αναμένεται να ξεπεράσει κατά πολύ τις ανωτέρω καταγραφές, καθώς, δεν έχει γίνει καταγραφή του αριθμού των απολιθωμάτων σε περιοχές με δύσκολη πρόσβαση, παρά μόνο διαπίστωση της ύπαρξης πληθώρας απολιθωμένων φυτικών τμημάτων γεγονός που καταδεικνύει τις περιοχές αυτές ως δείκτες ύπαρξης απολιθωματοφόρων θέσεων.
Η εκτέλεση των παραπάνω εργασιών είναι απαραίτητη για την ολοκληρωμένη εκθεσιακή παρουσίαση των ευρημάτων του Απολιθωμένου Δάσους που αποτελεί βασικό σκοπό του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Άλλωστε, η υλοποίηση του παρόντος προγράμματος θα συμβάλλει τα μέγιστα στη διαφύλαξη των φυτικών απολιθωμάτων που μέχρι στιγμής είναι εκτεθειμένα και δέχονται ιδιαιτέρως έντονες πιέσεις, τόσο από φυσικές διεργασίες (βροχή, αιολική διάβρωση, ηλιακή ακτινοβολία κ.α.), όσο και από τον άνθρωπο.
